Paper mastermodule: Moet de lerende tegenwoordig alles zelf doen?

Deze paper gaat over de puzzel van eigen regie en verantwoordelijkheid in het leerproces,
zonder het allemaal alleen te moeten doen.

Het nemen van eigen regie en verantwoordelijkheid in leerprocessen lijkt een ‘hot item’ in mijn werk als Learning & Development specialist. Functies, taken en verantwoordelijkheden
op het werk veranderen sneller dan ooit en medewerkers moeten daardoor in staat zijn zich snel aan te passen aan de veranderende omstandigheden om hun werk naar tevredenheid van de organisatie of opdrachtgever te blijven uitvoeren. Waar voorheen, bijvoorbeeld voor een heel jaar, duidelijk was wat geleerd moest worden door medewerkers ligt dat nu (gedeeltelijk) open afhankelijk van de praktijksituatie waar de medewerker op dat moment in zit. Hierdoor is het voor veel organisaties een
steeds groter wordende uitdaging hoe zij het leren voor hun medewerkers kunnen vormgeven.

Maar niet alleen de inhoud van leerprocessen is aan verandering onderhevig, ook de vorm en planning. Men werkt en leert meer en meer tijd- en plaatsonafhankelijk. Leren vindt meer dan ooit plaats wanneer men de behoefte voelt om zichzelf te ontwikkelen. Dit wordt mogelijk gemaakt door de verschillende technologieën die menigeen vrijwel altijd tot zijn beschikking heeft; een smartphone,
tablet, computer, et cetera. Daarnaast bestaan teams steeds vaker uit medewerkers die zich bevinden op verschillende locaties of zelfs landen waardoor het gezamenlijk leren op een vaste plek en tijd niet meer de voorkeur heeft.

Dat praktijksituaties op het werk zijn steeds vaker leidend voor wat, hoe en wanneer er geleerd wordt door medewerkers zie ik ook terug bij onze klanten. Steeds vaker krijgen wij de vraag vorm te geven aan het werkplekleren in plaats van het uitvoeren van een reeks trainingsdagen. Organisaties worden zich steeds bewuster van het feit dat werkplekleren de toekomst heeft waarbij er flexibiliteit in het aanbod moet zitten (zowel op inhoud als op vorm en planning). Ook is de eigen verantwoordelijkheid van medewerkers in hun leerproces groter dan ooit. De medewerker is tenslotte degene die zich moet kunnen aanpassen aan de praktijksituaties die hij/zij dagelijks tegen komt.
Maar wat is dat dan, als medewerker eigen regie en verantwoordelijkheid nemen in leerprocessen?
Wat wordt daarin van de medewerker verwacht? Wat moet de medewerker kennen en kunnen?
Belangrijke vragen in mijn praktijk als Learning & Development Specialist omdat het antwoord op deze vragen zeer grote invloed heeft op de leeroplossingen die ik voor klanten ontwerp en ontwikkel. Ik kan me ook voorstellen dat het nemen van eigen regie en verantwoordelijkheid in leerprocessen, als onderdeel van het zelfsturend leervermogen, door een medewerker ontwikkeld moet worden omdat niet elke medewerker deze ‘competentie’ van huis uit bezit. Erg belangrijk dus om te weten hoe we deze ontwikkeling kunnen bevorderen. Ook voor klanten is het een belangrijk en actueel thema. Zij willen weten op welke manier zij een leercultuur kunnen creëren waarin medewerkers uitgedaagd worden zelf regie en verantwoordelijkheid te nemen in hun
eigen leerprocessen en hoe ze het werkplekleren daarop kunnen laten aansluiten en vormgeven.

Wanneer ik, met bovenstaande vragen in mijn achterhoofd, de theorie in duik vliegen de termen me om de oren: Self Directed Learning, Self Regulated Learning, Self Determined Learning. Verschillende verwante begrippen zo lijkt het. Oude wijn in nieuwe zakken? Verschillende termen voor één en dezelfde betekenis?

Ik ga op onderzoek uit...